УДК:  612.014.482.35:577(574)

Автор статьи:  Мустафина Р.Х.

Соавторы:  Сарсенова Л.К., Бахтин М.М., Казымбет П.К.

Место работы автора:  Медициналық Университет Астана

Название журнала:  Гигиена, эпидемиология и иммунобиология

Год выпуска:  2010

Номер журнала:  4(46)

Страницы:  с.17-20

Ключевые слова:  пыль урановой руды, гликолиз, экстракт корня солодки, техногенное загрязнение

Резюме на казахском языке:  Тәжірибеде тексіз ақ егеуқұйрықтарды ұзақ уақыт 10 рұқсат етілетін шамада уран рудасының шаңы менингаляциялау барысында бүйрек ұлпасындағы гликолиздің соңғы өнімдерінің арақатынасы зеттелінді. Зерттеу жұмыстары ингаляциялаудың 30, 60, 90 және 120 тәуліктерінде іске асырылды. Жүргізілген зерттеу жұмыстарының нәтижесінде сүт қышқылы белгілі физиологиялық мәнде болатындығы, тек қана бақылаудың соңында салыстырмалы көрсеткіштен 15% артатындығы байқалды. Пирожүзім қышқылының мөлшері толқын тәріздес өзгеріп, айқын түрде 60 және 120 тәуліктерде салыстырмалы көрсеткіштерден сәйкесінше 2, 2 және 1, 4 есе жоғары болды. Пируваттың мөлшерлік көрсеткіштерінің өзгеру динамикасын айқындайтын сүт қышқылы/пирожүзім қышқылдарының арақатынасы 60 және 90 тәуліктерде өзгеретіндігі айқындалды. Мияның сулы сығындысын 30 тәулік бойы 100 мг/кг мөлшерінде қолдану барысында бүйрек ұлпасындаталданған қышқылдардың орташа шамамен 1, 8-2 есеге төмендегендігі анықталды.

Резюме на английском языке:  In experiment on white not purebred rats influence of long inhalation of a dust of uranium ore in a dose corresponding of 10 maximum concentration limits on a parity of end-products glicolysis in kidneys tissues is studied. Researches are executed at 30, 60, 90 and 120 days from the influence beginning. It is established that the content of Lactic acid fluctuated in limits of physiological amount and only by the supervision end exceeded control parameters on 15 %. The content of Pyruvic acids changed wavy with clear expressed concentration peaks for 60 and 120 days exceeding control measurements in 2, 2 and 1, 4 times. Sharp fluctuations of ratio MK/PVK for60 and 90 days reflecting dynamics of changes of concentration indicators of pyruvate are noted. By evaluation of correcting effect of a water extract of licorice root it is shown that oral introduction of drug in a dose of 100 mg/kg within 30 days after irradiation led to decrease of content of analyzed acids in kidneys tissues on the average in 1, 8-2 times.

Список литературы:  
1. Арыстанова Т. А. Арыстанова А. Ж. Розенсон Р. И., Ирисметов М. П. Актуальные проблемы изучения целебных свойств солодкового корня. – Фарм. бюл. -1999. -№6-7. - С. 18-27
2. Балмуханов С. Б., Казымбет П. К., Балмуханов Т. С. Уран: радиологическая характеристика и влияние на здоровье//Астана медициналық журналы». - 2004. -№3. - с. 6-10
3. Журавлев В. Ф. Токсикология радиоактивных веществ. - М. Энергоатомиздат. - 1982. - 127с.
4. Казымбет П. К., Белоног А. А., Имашева Б. С., Бахтин М. М. и др. Комплексное радиоэкологическое исследование уранодобывающих территорий и близлежащих населенных пунктов Северного Казахстана//Спец. выпуск «Астана медициналық журналы». -2005. - №3. - с. 61-65
5. Казымбет П. К., Имашева Б. С., Курохтин В. А., Понявин Л. А. Расчет эффективной дозы ионизирующго облучения экспериментальных животных //Астана медициналық журналы. - 006. -№2. - с. 143-145
6. Хохорст //Ферментные методы анализа. Под. ред. Асатиани А. Ц. - М. Наука. -1963
7. Монцевичюте-Эрингене Е. В. Упрощенные математико-статистические методы в медицнской исследовательской работе//Патологическая физиология и экспериментальная терапия. - 1964. -№4. - С. 71-78

Электронный вариант:  скачать

---

В эксперименте на белых беспородных крысах изучено влияние длительного вдыхания пыли урановой руды в дозе 10 ПДК на динамику изменения содержания конечных продуктов гликолиза в ткани почек крыс. Исследования выполнены на 30, 60, 90 и 120дни с начала воздействия. Установлено, что содержание молочной кислоты колебалось в пределах физиологической нормы, к концу наблюдения – на 120 сутки – значение МК увеличивалось и превышало контрольные на 15%. Содержание пировиноградной кислоты в отдаленные сроки повышалось, при этом максимум подъема обнаруживается при меньшей дозовой нагрузке, а вторая волна увеличения была меньше первой более чем в 2 раза. Отмечены резкие колебания соотношения МК/ПВК на 60 и 90 дни. 18При оценке коррекции влияние водного экстракта корня солодки показано, что пероральное введение препарата в дозе 100 мг / кг в течение 30 дней после облучения привело к снижению содержания анализируемых кислот в почках тканей в среднем в1, 8-2 раза.